Om de ‘mismatch’ op de arbeidsmarkt structureel te verminderen is er meer nodig dan opleiden zoals we dat gewend zijn. Opleidingen moeten veel meer modulair worden aangeboden, zodat mensen zich breed en flexibel kunnen ontwikkelen. En werkgevers zouden het werk minder in banen en meer in taken moeten aanbieden.
Voor de hoger opgeleiden is er momenteel weer volop goed betaald werk en ook de laagopgleiden zijn gewild op de arbeidsmarkt. Mbo’ers vallen echter tussen wal en schip omdat zij werk doen dat eenvoudig door computers wordt overgenomen. ‘Wie het in zich heeft, moet proberen om hogerop te komen’, zo meldt het Centraal Planbureau. Opleiding lijkt een belangrijke remedie voor het zogenaamde ‘badkuipdebacle’ van de arbeidsmarkt. Met name hoogopgeleide ICT’ers en technici zijn moeilijk te krijgen, zo blijkt uit het jaarlijks onderzoek ‘HR Trends 2015-2016’ van salarisdienstverlener ADP Nederland, organisatieadviesbureau Berenschot en Performa Uitgeverij.
Anders kijken naar opleiden
Om de discrepantie op de arbeidsmarkt op te heffen en de grote middengroep kansen op werk te bieden, loont het om te investeren in talent in de vorm van opleiding en stages. Ook als het gaat om flexkrachten. Zo hebben de opleidingsfondsen stichting A+O Metalektro en OOM (Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor de Metaalbewerking), samen met STOOF (Stichting Opleiding en Ontwikkeling Flexbranche) de afgelopen twee jaar samengewerkt in het project Flexibel in de Techniek. Tijdens dit project kreeg een kleine 300 flexkrachten de mogelijkheid om een metaalopleiding bij een leerbedrijf te volgen en zodoende hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Dat is nodig en zinvol, maar het is niet voldoende om het ‘badkuipprobleem’ op te lossen. Daarvoor zullen bedrijven en overheden anders naar opleiden moeten gaan kijken. In plaats van mensen op te leiden voor één specifieke functie, is het zinvoller mensen breed en flexibel op te leiden zodat ze in diverse sectoren, diverse werkzaamheden kunnen uitvoeren. Een vaste basisopleiding, aangevuld met losse opleidingsmodules die flexibel kunnen worden ingezet, zou hiervoor een oplossing kunnen zijn. Tegelijkertijd zouden bedrijven bepaalde banen kunnen opknippen in taken waardoor meer mensen – waaronder arbeidsgehandicapten – in aanmerking komen voor werk. Om echte oplossingen te zoeken voor de polarisatie van de arbeidsmarkt, zullen we kortom bestaande instrumenten en ‘waarheden’ opnieuw tegen het licht moeten houden.
Er is nog opleidingsgeld over
Maar liefst 40 procent van de organisaties besteedt het beschikbare opleidingsbudget niet (volledig).
De redenen van deze onderbesteding zijn:
- 38,6% De cursus heeft geen toegevoegde waarde voor de organisatie.
- 33% HR besteedt geld liever niet aan opleidingen.
- 20% Er zijn geen medewerkers om de ‘gaten’ op te vullen.
- 18,2% Werknemers zijn niet bekend met opleidingsmogelijkheden.
Medewerkers kiezen te weinig voor opleiden
Een op de vijf werknemers in Nederland )21%) geeft aan voorlopig geen opleiding te volgen.
De redenen zijn:
- 30% Te hoge werkdruk.
- 28% Geen tijd vanwege privézaken.
- 25% Kan opleiding niet betalen.
- 17% Kan geen passende opleiding vinden.
- 16% Opleidingen kost teveel vrije tijd.
- 13% Wil opleiding niet betalen.
- 10% Werkgever vindt opleiding te duur.
- 9% Opleiding kan niet tijdens werktijd plaatsvinden.
